"GIAI CẤP CÔNG NHÂN" của VC sống hay lết?

Áo Chưa Ráo Mồ Hôi, Túi Đã Hết Tiền

Theo báo cáo của Cục Thống kê TPHCM, từ đầu năm đến nay, giá sinh hoạt đã tăng 13,78%, nếu so với thời điểm tháng 5-2007, giá sinh hoạt đã tăng 24,13%, ảnh hưởng đến đời sống người làm công ăn lương, nhưng Chính phủ chưa điều chỉnh lương tối thiểu

“Đời sống công nhân (CN) còn quá vất vả so với những gì họ đóng góp cho xã hội. Nguyên nhân là do nhiều quy định của pháp luật lao động còn bất cập, việc thực thi pháp luật chưa kiên quyết, triệt để của các cơ quan chức năng”. Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Ban Văn hóa – Xã hội HĐND TPHCM, nhận xét như vậy với Báo Người Lao Động, sau khi đi giám sát thực hiện pháp luật lao động trên địa bàn TPHCM do HĐND TP tổ chức.

Chưa đặt nặng chính sách chăm lo cho NLĐ

- Phóng viên: Là người nhiều lần đi thực tế quan sát đời sống của CN, ông có cảm nhận gì?

- Ông Nguyễn Văn Minh: Nhiều lần tôi ra chợ xem CN mua sắm, hầu hết chỉ thấy họ mua rau là chính, thỉnh thoảng cũng thấy CN mua thịt, cá nhưng không nhiều. Điều này cũng dễ hiểu, bởi với thu nhập hiện nay bình quân 1,2 – 1,3 triệu đồng/tháng, trừ các khoản nhà trọ, điện, nước, xăng xe... CN phải chắt chiu lắm mới không thiếu hụt. CN đi làm đâu chỉ cho riêng mình mà phải gửi về giúp gia đình nữa chứ.

- Theo ông, nguyên nhân chính của hiện trạng trên là gì?

- Với chính sách thu hút đầu tư, chúng ta đã đạt được những thành tựu nhất định, nhiều nhà máy, công ty được mở ra, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm ngàn lao động. Nhưng chúng ta chưa đặt nặng chính sách chăm lo cho người lao động (NLĐ).
Nói không quá, cuộc sống của CN làm đâu ăn đó, áo chưa ráo mồ hôi thì túi đã hết tiền, khi hữu sự không biết họ sẽ xoay xở như thế nào.

Xử lý nhùng nhằng, NLĐ bị thiệt

- Pháp luật lao động có những điểm bất cập, việc thực thi còn thiếu kiên quyết. Ông có cho rằng đây chính là nguyên nhân làm cho tình trạng doanh nghiệp (DN) vi phạm pháp luật ngày càng nhiều hơn?

- Đúng vậy. Qua giám sát cho thấy mới chỉ có 27/66 DN tại KCX Linh Trung 1 và 2 đã xây dựng, đăng ký thang, bảng lương. Tính chung đến nay, tại các KCX-KCN TP mới có 345/hơn 1.000 DN thực hiện quy định này. Thế mà có công ty nào bị xử phạt đâu. Hay như 53 DN nợ BHXH gần 45 tỉ đồng, hàng chục ngàn NLĐ bị xâm hại quyền lợi, nhưng việc xử lý các DN vi phạm còn rất lúng túng. Xử phạt hành chính thì quá nhẹ, chỉ 20 triệu đồng/năm. Như trường hợp Công ty Kwang Nam, từ năm 2003, DN này nợ BHXH 2,3 tỉ đồng, khi giám sát, chúng tôi đã đề nghị các cơ quan chức năng phải xử lý dứt điểm, thế nhưng chính sự nhùng nhằng của các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện cho công ty này phát sinh nợ bhxh lên tới 6,5 tỉ đồng trong khi hằng tháng vẫn thu 6% tiền lương của NLĐ. Giả sử bây giờ công ty phá sản, ai sẽ phải chịu trách nhiệm về quyền lợi của hàng ngàn lao động ở đây?

CĐ có những cái khó của mình

- Qua thực tế giám sát, kiến nghị, ông có nhận thấy sự thay đổi nào của các cơ quan chức năng, DN khi thực thi pháp luật lao động?

- Tôi thấy có những sự thay đổi. Chẳng hạn việc xây nhà lưu trú cho CN đã bắt đầu được quan tâm, dù còn quá ít so với nhu cầu của CN. Tình trạng DN đối xử hà khắc với NLĐ giảm đi rõ rệt. Thế nhưng, lại có nhiều chính sách không được sửa đổi kịp thời gây ảnh hưởng đến đời sống NLĐ. Cụ thể, Bộ Luật Lao động quy định rõ khi chỉ số giá sinh hoạt tăng lên làm cho tiền lương thực tế của NLĐ bị giảm sút thì Chính phủ điều chỉnh mức lương tối thiểu để bảo đảm tiền lương thực tế.

Theo báo cáo của Cục Thống kê TPHCM, từ đầu năm đến nay, giá sinh hoạt đã tăng 13,78%, nếu so với thời điểm tháng 5-2007, giá sinh hoạt đã tăng 24,13%, ảnh hưởng đến đời sống người làm công ăn lương, nhưng Chính phủ chưa điều chỉnh lương tối thiểu.

- Bộ Luật Lao động quy định rõ, DN sau khi hoạt động 6 tháng phải thành lập CĐ. Nhưng thực tế nhiều DN không thực hiện quy định này.

- Theo tôi được biết, đến nay chưa có DN nào bị xử phạt về việc không thành lập CĐ. Vừa qua, hàng loạt DN đã đề nghị được thành lập CĐ cơ sở, nhưng đó đâu phải thiện chí. Họ xin thành lập CĐ chỉ vì nếu không có ý kiến CĐ thì thang, bảng lương sẽ không được chấp nhận. Đã thiếu thiện chí như thế thì CĐ cũng khó hoạt động tốt được. Nói vậy không phải để biện minh cho CĐ, nhưng thực tế CĐ cũng có những cái khó của mình. Thế nhưng, cũng cơ chế đó, nhiều CĐ cơ sở vẫn hoạt động tốt. Vấn đề là mỗi CĐ cơ sở phải biết cách hoạt động cho phù hợp thực tế của DN.

Nam Dương thực hiện

* * *